Cenab-ı Hakkın Evvel, Ahir, Zahir ve Batın isimlerini nasıl anlamalıyız?

[igsirli]

Cenab-ı Hakkın Evvel, Ahir, Zahir ve Batın isimlerini nasıl anlamalıyız?



“Sâni-i Zülcelâl, hem evveldir, hem âhir, hem zâhirdir, hem bâtın.”

Mesnevî-i Nuriye

Kur’an-I Kerim’de Esma-i Hüsna’dan Evvel, Âhir, Zâhir ve Bâtın isimleri birlikte beyan edilir.

Evvel ismi bize ezeliyet dersi verirken, Âhir ismi nazarımızı ebediyete çevirir ve sonunda O’na rücu edeceğimizi ihtar eder. Zâhir isminden, şu kâinatı yaratan zâtın varlığı şu âlemden daha açık ve seçik olarak aklımıza görünürken, Bâtın isminden O’nun kudsî mahiyetini anlamaktan âciz olduğumuzu ders alırız.

Bu âlemde yaratılan her varlığın bir evveli vardır. Zira, mahlûk hâdistir, yâni sonradan ihdas edilmiş, yaratılmıştır. Ve yine her varlığın bir âhiri vardır. Zira mahlûk fânidir. Öyle ise, bütün evvel ve âhir âlemlerini birden nazara aldığımızda, şu âlemin bu iki ismin tecellileriyle âdetâ kaynaştığını görürüz.

Zâhir ve Bâtın isimleri de öyle.

Nur Külliyatında bu dört ismin tecellileri harika bir şekilde izah edilir. Bütün çekirdeklerin Evvel ismine, bütün meyvelerin Âhir ismine, bitkilerin elbise hükmündeki dış kısımlarının Zâhir ismine, birer fabrika mahiyetindeki iç âlemlerinin ise Bâtın ismine âyine oldukları ders verilir. Bu güzel misali yaygınlaştırabilir ve tefekkürümüzü genişletebiliriz. O zaman görürüz ki, mahlûkatta bu dört isim birlikte tecelli ediyorlar.

Ruh evveldir, zira o var iken beden yoktu. Âhirdir, beden çürüyüp gitse de o varlığını devam ettirir. Zâhirdir, onun varlığı bedenin her noktasında kendini gösterir. Bâtındır, onun mahiyetini bilmek beşer idrakinin ötelerindedir.

Bu ruhun yaratıcısı olan Allah, elbette cihetten münezzehdir. O, hem Evvel’dir, hem Âhir, hem Zâhir’dir, hem Bâtın...