Cerbeze ne demektir?

[igsirli]

Cerbeze ne demektir?


“Cerbezenin tavr-ı acibi; zaman ve mekânda müteferrik şeyleri toplar, bir yapar. O siyah perde ile her şeyi temaşa eder.”

Münazarat

Nur Külliyatında cerbezenin, “kuvve-i akliyenin ifrat mertebesi” olduğu ifade edilerek şu tarif getirilir:

“Hakkı bâtıl, bâtılı hak suretinde gösterecek kadar aldatıcı bir zekaya mâlik” (İşaratü’l-İ’caz) olmak.

Cerbezeci bir insan, zaman ve mekânda müteferrik şeyleri toplar, bir yapar. O siyah perde ile her şeyi temaşa eder. Üstadın bu ifadeleri, bazılarının hacılara sıkça çatmasını hatırlatır. Burada da bir cezbeze söz konusudur. İnsan kuldur, hata yapabilir. Ama bu hatayı yapan hacı ise hata, her nedense, doğrudan, hacılar hanesine yazılır. Bütün hacıların işledikleri hatalar aynı hanede toplânır ve sonunda büyük bir hata kümesi çıkar ortaya. İşte, denilir, bütün bu hataları işleyenler hep hacılardır. Bu ulvî müesseseye böylece hücum edilir.

Bu gibi sözleri dinleyen şahıs düşünemez ki, bu hatalar farklı şahıslardan sudur etmiştir ve bunları alt alta koyup toplamanın mantıkî bir yönü yoktur.

Bu mantığa göre, bütün insanların işledikleri cinayetlerin, yaptıkları hataların, ettikleri zulümlerin tamamını toplayıp “insanlığı” itham etmek gerekmez mi?.

Yine Nur Külliyatından cerbezeyle ilgili bir cümle:

“Cerbezenin şe’ni, bir seyyieyi sünbüllendirerek hasenata galib etmektir.” (Münazarat)

Cerbezeci insan, bir mü’minden bir tek kötülük görmüşse, bunu çoğaltır, büyütür ve onun bütün iyiliklerini bu tek kötülükle örtmek ister. Bu da bir cerbezedir ve büyük bir zulümdür.